ఆకాశంలో ప్రకాశవంతంగా వెలిగే పౌర్ణమి చంద్రుడు ఒక్కడే. కానీ, దాన్ని చూసి స్ఫూర్తి పొందే విధానాలు, జరుపుకునే పండుగలు మాత్రం ప్రపంచవ్యాప్తంగా విభిన్నంగా ఉంటాయి. దీనికి చక్కటి ఉదాహరణ ఆషాఢ మాసంలో వచ్చే పౌర్ణమి. భారతదేశంలో అత్యంత పవిత్రంగా భావించే ‘గురు పౌర్ణమి’గా జరుపుకునే ఇదే రోజున, ఉత్తర అమెరికాలోని కొన్ని ఆదిమవాసి తెగలు ఇదే పున్నమిని ‘బక్ మూన్’ (Buck Moon) అని పిలుస్తాయి. ఒకే ఖగోళ అంశానికి రెండు విభిన్న సంస్కృతులలో ఎంతటి ప్రాధాన్యతను సంతరించుకుందో ఈ వేడుకలు తెలియజేస్తాయి.
భారతదేశంలో గురు పరంపరకు వందనం
హిందూ సంప్రదాయంలో ఆషాఢ పౌర్ణమికి విశేషమైన స్థానం ఉంది. తమ జీవితాల్లో అజ్ఞానమనే చీకటిని తొలగించి, విజ్ఞానమనే వెలుగును ప్రసాదించిన గురువులకు కృతజ్ఞతలు తెలిపే పవిత్రమైన రోజుగా దీనిని భావిస్తారు. ఈ రోజును ‘వ్యాస పౌర్ణమి’ అని కూడా అంటారు. వేదాలను విభజించి, మహాభారతం, భాగవతం వంటి పురాణాలను మానవాళికి అందించిన వేదవ్యాస మహర్షి ఈ రోజే జన్మించారని పురాణాలు చెబుతున్నాయి. అందుకే ఈ రోజున గురువులను వ్యాస భగవానుడి స్వరూపంగా భావించి పూజిస్తారు.
దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆశ్రమాల్లో, ఆధ్యాత్మిక కేంద్రాల్లో గురు పౌర్ణమి వేడుకలు అత్యంత భక్తిశ్రద్ధలతో జరుగుతాయి. శిష్యులు తమ గురువులకు పాదపూజలు చేసి, పండ్లు, పూలు, వస్త్రాలు సమర్పించి వారి ఆశీస్సులు తీసుకుంటారు. చాలా మంది పవిత్ర నదులలో స్నానాలు ఆచరించి, ప్రత్యేక పూజలు నిర్వహిస్తారు. ఈ రోజున గురువులంటే కేవలం ఆధ్యాత్మిక గురువులే కాదు.. విద్యాబుద్ధులు నేర్పిన ఉపాధ్యాయులు, జీవితానికి మార్గనిర్దేశం చేసిన తల్లిదండ్రులు, పెద్దలను కూడా స్మరించుకుని వారి పట్ల గౌరవాన్ని చాటుకుంటారు. ఇది జ్ఞానాన్ని, మార్గదర్శకత్వాన్ని గౌరవించే గొప్ప పండుగ.
అమెరికాలో ప్రకృతి పునరుజ్జీవనానికి ప్రతీక ‘బక్ మూన్’
భారతదేశం ఆధ్యాత్మిక చింతనలో మునిగితేలుతుండగా, అదే సమయంలో వేల మైళ్ల దూరంలో ఉత్తర అమెరికాలోని ఆదిమవాసి తెగలు ఇదే పౌర్ణమిని ప్రకృతితో ముడిపెట్టి చూస్తాయి. వారు ఈ పౌర్ణమిని ‘బక్ మూన్’ అని పిలుస్తారు. ‘బక్’ అంటే మగ జింక. ఏటా ఈ సమయంలోనే మగ జింకలకు పాత కొమ్ములు ఊడిపోయి, కొత్త కొమ్ములు పెరగడం ప్రారంభమవుతుంది. ప్రకృతిలో జరిగే ఈ పునరుజ్జీవనానికి, ఎదుగుదలకు సూచికగా వారు ఈ పౌర్ణమికి ఆ పేరు పెట్టారు.
అమెరికాలోని ఆదిమవాసి తెగలు కేవలం ఈ పౌర్ణమికే కాదు, ప్రతీ పౌర్ణమికీ అక్కడి వాతావరణం, పంటలు, జంతువుల ప్రవర్తన ఆధారంగా విభిన్నమైన పేర్లు పెట్టుకున్నారు. ఇది వారి జీవన విధానంలో ప్రకృతికి ఎంత ప్రాధాన్యత ఇస్తారో తెలియజేస్తుంది. వారి కోసం ‘బక్ మూన్’ అంటే కేవలం పున్నమి చంద్రుడు కాదు, అది ప్రకృతి చక్రంలో ఒక ముఖ్యమైన ఘట్టం.
ఒకే ఆకాశం కింద, ఒకే చంద్రుడి వెలుగులో.. ఒక సంస్కృతి జ్ఞానానికి, గురుపరంపరకు వందనం చేస్తుంటే, మరో సంస్కృతి ప్రకృతి పునరుత్థానాన్ని వేడుక చేసుకుంటోంది. పేర్లు, పద్ధతులు వేరైనా, మానవజాతి విశ్వంలోని అద్భుతాల నుంచి స్ఫూర్తిని ఎలా పొందుతుందో చెప్పడానికి గురు పౌర్ణమి, బక్ మూన్ చక్కటి ఉదాహరణలుగా నిలుస్తాయి